Soru: Doğum yapan kadının izin hakları ve ücretleri nelerdir?
Cevap:
6663 sayılı kanun 10 Şubat 2016 tarihinde 29620 Sayılı Resmi gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Bu değişiklikle doğum yapan anneler ve 3 yaşından küçük çocuk evlat edinenler; öncelikle analık iznini, analık izninin bitiminden itibaren 180 güne kadar haftalık çalışma süresinin yarısı kadar yarım çalışma veya 6 aya kadar ücretsiz izin kullanabilir. Bu izinlerin bitiminden itibaren çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar herhangi bir zamanda kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilir.
1- Analık izni :
Gebe işçinin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık süre için çalıştırılmaması esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir. Ancak, sağlık durumu uygun olduğu takdirde, hekimin onayı ile gebe işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Ancak bu durumda gece çalışması yaptırılmaz ve gebe işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir.
Evlat edinenlere de analık izin ise Üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen eşlerden birine veya evlat edinen işçiye, çocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren sekiz hafta analık izni hakkı vardır.
Analık İzninde Ücret: Bu durumda olan kadın işçiye SGK tarafından doğumdan önce 8, doğumdan sonra 8 hafta süreyle geçici iş göremezlik ödeneği verilir. Bu ödeneğin verilebilmesi için doğumdan önceki bir yılda en az “90” gün kısa vadeli sigorta kolları primi ödenmiş olması gerekir.
Analık Sigortası kapsamında ödenen Geçici iş göremezlik ödeneği hastanın ayakta ya da yatarak tedavi olmasına bakılmaksızın hesaplanacak günlük kazancın üçte ikisidir.
2- Haftalık çalışma süresinin yarısı kadar yarım çalışma
Analık izninin bitiminden itibaren çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuğun hayatta olması kaydıyla kadın işçi ile üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri hâlinde birinci doğumda 60 gün, ikinci doğumda 120 gün, sonraki doğumlarda ise 180 gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin hakkı verilir. Çoğul doğum hâlinde bu sürelere otuzar gün eklenerek uygulanır. Çocuğun engelli doğduğunun doktor raporu ile belgelendirilmesi hâlinde bu süre üç yüz altmış gün olarak uygulanır.
Yarım Çalışma Ücreti: Bu ödenekten faydalanabilmek için doğumdan önce en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödenmesi ve haftalık yarım çalışma süresinin yarısı kadar fiilen çalışılması gerekir.
Günlük yarım çalışma ödeneği, günlük asgari ücretin brüt tutarı kadardır.
3- Ücretsiz İzin:
İsteği halinde kadın işçiye, 16 haftalık analık izninin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde onsekiz haftalık süreden sonra 6 aya kadar ücretsiz izin verilir.
Ücretsiz izin, üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinme hâlinde eşlerden birine veya evlat edinene verilir.
Ücretsiz izin süresi, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz.
4- Kısmi Süreli çalışma
Öngörülen izinlerin bitiminden sonra çocuğu mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar herhangi bir zaman diliminde göre ebeveynlerden biri kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilir. Bu talep işveren tarafından karşılanır. Bu hak için başvuran işçi eşinin çalıştığını belgelemek zorundadır.
Ebeveynlerden birinin sürekli bakım ve tedavisini gerektiren sağlık sorununun olması,3 yaşından küçük bir çocuğu evli olmayan bir kişinin evlat edinmesi halinde ve boşanan eşlerden velayeti kendisine verilen eş talepte bulunması halinde eşin çalışma şartı aranmaz
Dikkat: Özel Sağlık Kuruluşları, vardiyalı çalışan sanayi işletmeleri ve nitelikleri dolayısıyla bir yıldan az mevsimlik işlerde iş süresinin haftanın çalışma günlerine bölünmesi suretiyle yürütülmesine nitelikleri bakımından uygun olmayan işlerde işverenin iznine bağlıdır.. Bunun dışındaki kalan işlerde işverenin izin vermeme lüksü yoktur.
Kısmi Süreli Çalışma Ücreti: Çalışana kısmi çalışma ücretini çalıştığı süre ile sınırlı olmak üzere işveren tarafından ödenir.
Kaynak: www.Muhasebex.com
( Bu makale kaynak gösterilip ve aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır )