Satılan Malın Maliyetinin Hesaplanması
İşletmeler ticari mal satışlarından elde ettiği kar veya zararın belirlenmesi için satışlarını ve bu satışların maliyetlerini belirlemeleri gerekir. Satılan ticari mal maliyetleri aşağıdaki şekilde hesaplanabilir
– Dönem Başı Mal Mevcudu: | + |
– Dönem İçi Mal Alışları: | + |
– Mal Alış Giderleri: | + |
– Mal Alış İskontoları: | – |
– Mal Alış İadeleri: | – |
– Dönem Sonu Mal Mevcudu: | – |
Satılan Malların Maliyeti: | … |
.
NOT : Yapılan iki yöntemde de satılan malların maliyeti ve bunun sonucunda kar veya zarar aynıdır. Hangi yöntemi kullanırsak kullanalım sonuç aynı çıkar. Sadece yöntemleri farklıdır
1. Sürekli ( Aralıksız ) Envanter Yöntemi
Bu yöntemi daha çok sayması kolay büyük hacimli işletmeler uygular .Az sayıda mal satan işletmelere uygun bir sistemdir.( beyaz eşya, mobilya vb )
Bu yöntemde yapılan bir satış işleminden sonra maliyet kaydı hemen ardından yapılır. Yani satış kaydı ile birlikte maliyet kaydı da yapılır.
Her satış sonrası ne kadar kar veya zarar olduğu bellidir.
Ticari malların borç kalanı mevcut malların maliyetini gösterir.
Dönem boyunca her satış sonrasında maliyet kaydı yapıldığı için 153 Ticari Mallar Hesabı’nın borç kalanı ile dönem sonundaki fiili stok miktarı eşit olmalıdır.
Dönem sonu fiili mal mevcudu ile ticari mallar hesabının borç kalanı arasındaki fark fire olarak kabul edilir. Ancak kanunların belirlediği sınırlar dahilindeki fire yasal fire olarak 621 Satılan Ticari Mallar Maliyeti hesabına devredilirken yasal sınırı aşan kısım ise olağandışı gider ve zarar olarak nitelendirilir
Örnek :
a ) Tarih : 02/12…. Peşin mal alımı
Mad. No | AÇIKLAMA | BORÇ | ALACAK |
153 Ticari Mallar Hesabı 191 İndirilecek KDV Hesabı 100 Kasa Hesabı | 5.000 900 . | . . 5.900 |
b ) Tarih : 07/12…. Peşin mal satışı
Mad. No | AÇIKLAMA | BORÇ | ALACAK |
100 Kasa Hesabı 600 Yurtiçi Satışlar Hesabı 391 Hesaplanan KDV Hesabı | 2.124 . . | . 1.800 324 |
Tarih : 07/12…. Satılan malın maliyeti kaydı (500 x 3 = 1.500)
Mad. No | AÇIKLAMA | BORÇ | ALACAK |
621 Satılan Malın Maliyeti 153 Ticari Mallar Hesabı | 1.500 . | . 1.500 |
c ) Tarih : 10/12/…. Peşin mal satışı
Mad. No | AÇIKLAMA | BORÇ | ALACAK |
100 Kasa Hesabı 600 Yurtiçi Satışlar Hesabı 391 Hesaplanan KDV Hesabı | 1.652 . . | . 1.400 252 |
Tarih : 10/12/…. Satılan malın maliyeti kaydı (500 x 2 = 1.000)
Mad. No | AÇIKLAMA | BORÇ | ALACAK |
621 Satılan Malın Maliyeti 153 Ticari Mallar Hesabı | 1.000 . | . 1.000 |
2. Süreksiz ( Aralıklı ) Envanter Yöntemi
Bu yöntemi daha çok zor küçük hacimli işletmeler uygular.Aralıklı envanter yöntemi çok sayıda ve çeşidi çok olan ürün alıp satan işletmeler için uygun bir yöntemdir. ( Market, Ezcane vb )
Bu yöntemde satılan ticari malların maliyeti, dönem sonunda envanter sonucu bulunan mal stoklarına göre satışların maliyeti toplu olarak bir defada kayıt yapılır
Bu yönteme göre dönem içinde mal alışları 153 Ticari Mallar Hesabının borcuna kayıt yapılırken dönem sonuna kadar herhangi bir maliyet kaydı yapılmaz.
Dolayısıyla maliyet kaydı yapılmadan önce Ticari Mallar hesabı stoktaki mal maliyetini göstermez.
Maliyet bilinmediğinden dolayı satış sonrasında kar veya zarar belli değildir.
Yöntemde stokların takibi zor olduğu için fire hesaplanmaz.
Aralıklı envanter yönteminde satılan malın maliyetini bulmak için dönem sonunda depoda ne kadar malın kaldığını bilmek gerekmektedir. Bu nedenle öncelikle fiili stok mevcudu belirlenir ve ticari mallar hesabının borç kalanından çıkarılarak satılan malın maliyetine ulaşılır
Satılan malın maliyeti =Ticari mal hesabının borç kalanı ( Net Alışlar ) – Dönem sonu mal mevcudu
Örnek : Sürekli envanter yönteminde yaptığımız örneği aralıklı envanter yöntemine göre yapalım
a ) Tarih : 02/12…. Peşin mal alımı
Mad. No | AÇIKLAMA | BORÇ | ALACAK |
153 Ticari Mallar Hesabı 191 İndirilecek KDV Hesabı 100 Kasa Hesabı | 5.000 900 . | . . 5.900 |
Mad. No | AÇIKLAMA | BORÇ | ALACAK |
100 Kasa Hesabı 600 Yurtiçi Satışlar Hesabı 391 Hesaplanan KDV Hesabı | 2.124 . . | . 1.800 324 |
c ) Tarih : 10/12…. Peşin mal satışı
Mad. No | AÇIKLAMA | BORÇ | ALACAK |
100 Kasa Hesabı 600 Yurtiçi Satışlar Hesabı 391 Hesaplanan KDV Hesabı | 1.652 . . | . 1.400 252 |
– Dönem Başı Mal Mevcudu: | |
– Dönem İçi Mal Alışları: | 5.000 |
– Mal Alış Giderleri: | |
– Mal Alış İskontoları: | |
– Mal Alış İadeleri: | |
– Dönem Sonu Mal Mevcudu: | (2.500) |
Satılan Malların Maliyeti: | 2.500 |
Tarih : 31/12…. Satılan malın maliyeti kaydı (500 x 5 = 2.500)
Mad. No | AÇIKLAMA | BORÇ | ALACAK |
621 Satılan Malın Maliyeti 153 Ticari Mallar Hesabı | 2.500 . | . 2.500 |
Kaynak: www.Muhasebex.com
( Bu makale kaynak gösterilse dahi farklı sitelerde yayınlanamaz )
Son güncelleme 3 Ağustos 2019 15:54
Damga vergisi ve damga resmi dolayısiyla kesilecek vergi cezaları, vergi ve resme tabi her varaka,… Devamını Oku
Emzirme Ödeneği; 5510 sayılı kanunun 16.maddesinde düzenlenmiştir. Bu kanuna göre; kendi adına aylık alan ve… Devamını Oku
2021 Yılına Ait Emlak Vergisi Oranları (daha&helliip;) Devamını Oku
Geçici iş göremezlik; sigortalının iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde Kurumca yetkilendirilen hekim… Devamını Oku
2021 yılı tarihi başından itibaren geçerli olacak edilecek Demirbaş ve Amortisman Sınırı 1.500 TL olarak… Devamını Oku
31 Aralık 2020 Tarihli Resmi Gazete (daha&helliip;) Devamını Oku